Đạo Đức AI Chuyên Sâu

Vì AI ngày càng có quyền lực lớn trong việc đưa ra các quyết định ảnh hưởng đến cuộc sống con người, từ việc bạn có được vay vốn ngân hàng hay không, đến việc chẩn đoán bệnh. Nếu không có sự giám sát về đạo đức, AI có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng và khuếch đại sự bất công trong xã hội.

Luật pháp là những quy tắc tối thiểu mà mọi người phải tuân theo. Đạo đức là những nguyên tắc cao hơn về điều gì là đúng đắn và công bằng. Thường thì các cuộc thảo luận về đạo đức sẽ đi trước và định hình cho việc xây dựng luật pháp trong tương lai. Một hành động có thể hợp pháp nhưng lại không có đạo đức.

Đây là tình trạng mà ngay cả những người tạo ra mô hình AI cũng không thể giải thích đầy đủ tại sao nó lại đưa ra một quyết định cụ thể. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong các lĩnh vực quan trọng như y tế hoặc tư pháp, nơi việc giải trình là tối quan trọng.

Bạn có thể: 1/ Lựa chọn sử dụng sản phẩm từ các công ty minh bạch về cách họ sử dụng AI. 2/ Lên tiếng khi bạn phát hiện các trường hợp AI hoạt động một cách thiên vị hoặc không công bằng. 3/ Tự giáo dục bản thân về các vấn đề đạo đức AI để có những cuộc thảo luận sáng suốt. 4/ Ủng hộ các chính sách và quy định yêu cầu sự minh bạch và trách nhiệm giải trình từ các hệ thống AI.

Vấn đề xe đẩy (Trolley Problem) là một thí nghiệm tưởng tượng về đạo đức, thường được dùng để thảo luận về cách lập trình cho xe tự lái. Ví dụ: xe nên chọn đâm vào một người đi bộ để cứu hành khách, hay hy sinh hành khách để cứu người đi bộ? Nó cho thấy sự phức tạp của việc mã hóa các quyết định đạo đức vào máy móc.

Là khả năng xác định ai là người chịu trách nhiệm khi một hệ thống AI gây ra lỗi hoặc tác hại. Đó có thể là nhà phát triển, công ty triển khai, hay người dùng? Việc thiếu một cơ chế trách nhiệm giải trình rõ ràng là một trong những thách thức lớn nhất của đạo đức AI.

Đây là một mô hình hợp tác giữa người và AI, trong đó con người giữ vai trò giám sát, can thiệp, và đưa ra quyết định cuối cùng trong các trường hợp quan trọng. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro từ các quyết định hoàn toàn tự động của AI.

Một nhóm phát triển đa dạng về giới tính, chủng tộc, và nền tảng văn hóa có nhiều khả năng nhận ra và giải quyết các thiên vị tiềm ẩn trong dữ liệu và thuật toán hơn. Điều này giúp tạo ra các sản phẩm AI công bằng và phục vụ tốt hơn cho tất cả mọi người.

Các mô hình AI hiện tại, kể cả những mô hình phức tạp nhất, không có cảm xúc, ý thức, hay sự hiểu biết thực sự. Chúng là những cỗ máy xử lý mẫu cực kỳ tinh vi, có khả năng mô phỏng các cuộc trò chuyện và hành vi của con người, nhưng chúng không "cảm nhận" được bất cứ điều gì.

AI Alignment là lĩnh vực nghiên cứu nhằm đảm bảo rằng các mục tiêu và hành vi của các hệ thống AI tiên tiến phù hợp với các giá trị và ý định của con người. Đây được coi là một vấn đề an toàn dài hạn cực kỳ quan trọng khi AI ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn.