Bài 1: Nền tảng Blockchain & Tiền điện tử tại Việt Nam

Blockchain là một sổ cái kỹ thuật số phi tập trung, phân tán, ghi lại các giao dịch trên nhiều máy tính để không thể thay đổi bản ghi một cách hồi tố. Mỗi khối chứa một danh sách các giao dịch và được liên kết với khối trước đó bằng một hàm băm mật mã, tạo thành một chuỗi an toàn và bất biến.

PoW (như trong Bitcoin) yêu cầu các "thợ đào" giải các bài toán phức tạp để xác thực giao dịch và tạo khối mới, tiêu tốn nhiều năng lượng. PoS (như trong Ethereum 2.0) cho phép chủ sở hữu tiền điện tử "đặt cược" coin của họ làm tài sản thế chấp để có cơ hội xác thực các giao dịch và nhận phần thưởng, tiết kiệm năng lượng hơn nhiều.

Hợp đồng thông minh là các hợp đồng tự thực thi với các điều khoản của thỏa thuận được viết trực tiếp vào mã. Chúng chạy trên blockchain, tự động thực thi và thực thi các điều khoản khi các điều kiện được xác định trước được đáp ứng, loại bỏ nhu cầu về trung gian.

Đối với Việt Nam, blockchain mang lại tiềm năng to lớn trong việc tăng cường tính minh bạch trong chuỗi cung ứng (ví dụ: nông sản), tạo điều kiện cho các giao dịch kiều hối rẻ hơn và nhanh hơn, và thúc đẩy tài chính toàn diện. Với cộng đồng nhà phát triển năng động, Việt Nam có vị thế tốt để đổi mới trong không gian này.

Hiện tại, Việt Nam chưa công nhận tiền điện tử là phương tiện thanh toán hợp pháp. Tuy nhiên, việc sở hữu, giao dịch và đầu tư vào tài sản số không bị cấm. Chính phủ đang trong quá trình nghiên cứu và xây dựng hành lang pháp lý để quản lý tài sản ảo và tiền ảo.

Sổ cái phi tập trung có nghĩa là không có một thực thể trung tâm nào (như ngân hàng hoặc chính phủ) kiểm soát sổ cái. Thay vào đó, một bản sao của sổ cái được lưu trữ và đồng bộ trên nhiều máy tính (nút) trong mạng lưới, đảm bảo tính minh bạch và chống kiểm duyệt.

Một "khối" là một bản ghi chứa một tập hợp các giao dịch đã được xác thực. Mỗi khối cũng chứa một tham chiếu đến khối trước đó (hàm băm của khối trước), tạo thành một chuỗi liên kết. Đây là lý do tại sao nó được gọi là "blockchain" (chuỗi khối).

Bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể tham gia vào một mạng lưới blockchain công khai (public blockchain) như Bitcoin hoặc Ethereum. Người dùng có thể gửi giao dịch, xem lịch sử giao dịch và tham gia vào quá trình đồng thuận (ví dụ: đào coin).

Blockchain công khai (public) cho phép bất kỳ ai tham gia, trong khi blockchain riêng tư (private) yêu cầu quyền truy cập và thường được kiểm soát bởi một tổ chức duy nhất. Blockchain riêng tư thường được các doanh nghiệp sử dụng để tăng hiệu quả nội bộ.

Tấn công 51% là một cuộc tấn công tiềm tàng vào một mạng lưới blockchain (đặc biệt là các mạng sử dụng PoW), nơi một cá nhân hoặc một nhóm kiểm soát hơn 50% sức mạnh tính toán của mạng. Điều này cho phép họ có thể ngăn chặn các giao dịch mới hoặc đảo ngược các giao dịch của chính họ, gây ra tình trạng chi tiêu kép.