Robot Y tế & Hệ thống Phẫu thuật

Không. Các hệ thống robot phẫu thuật hiện tại như Da Vinci là hệ thống "master-slave". Bác sĩ phẫu thuật ngồi tại một bàn điều khiển và thực hiện các thao tác, các cánh tay robot sẽ sao chép chính xác các chuyển động đó với độ chính xác và ổn định cao hơn. Robot là một công cụ tinh vi, không phải là một bác sĩ tự động.

Ưu điểm chính là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Nhờ các vết mổ rất nhỏ, bệnh nhân ít đau hơn, mất ít máu hơn, giảm nguy cơ nhiễm trùng và thời gian hồi phục nhanh hơn đáng kể so với phẫu thuật mở truyền thống.

ROS là một nền tảng phần mềm mã nguồn mở, cung cấp các công cụ và thư viện giúp các nhà phát triển xây dựng ứng dụng cho robot một cách nhanh chóng hơn. Trong robot y tế, ROS giúp xử lý các tác vụ phức tạp như điều khiển chuyển động, xử lý dữ liệu cảm biến, và lập kế hoạch quỹ đạo, cho phép các kỹ sư tập trung vào các tính năng y tế chuyên biệt.

Phản hồi xúc giác là công nghệ truyền lại cảm giác về lực và kết cấu từ đầu dụng cụ phẫu thuật của robot về tay của bác sĩ phẫu thuật. Điều này giúp bác sĩ "cảm nhận" được mô mà họ đang thao tác, làm cho ca phẫu thuật trở nên trực quan và an toàn hơn.

Thị giác máy tính giúp robot "nhìn" và hiểu được không gian phẫu thuật. Nó có thể theo dõi vị trí của các dụng cụ, xác định các mốc giải phẫu quan trọng, và chồng lớp hình ảnh 3D từ dữ liệu quét trước phẫu thuật (như CT, MRI) lên hình ảnh thực tế để dẫn đường cho bác sĩ.

Động học robot là môn khoa học nghiên cứu về chuyển động của robot. Động học thuận tính toán vị trí của đầu công tác (ví dụ: đầu dao mổ) dựa trên góc của các khớp. Động học ngược giải bài toán ngược lại: cần các góc khớp là bao nhiêu để đưa đầu công tác đến một vị trí mong muốn.

Robot y tế có rất nhiều ứng dụng khác, bao gồm: robot phục hồi chức năng (giúp bệnh nhân tập đi), robot khử khuẩn trong bệnh viện, robot dược sĩ (tự động cấp phát thuốc), và robot hỗ trợ chăm sóc người già.

An toàn là ưu tiên hàng đầu. Các thách thức bao gồm: đảm bảo hệ thống không bao giờ có những chuyển động không mong muốn, có cơ chế dừng khẩn cấp đáng tin cậy, phần mềm không có lỗi, và bảo mật hệ thống khỏi các cuộc tấn công mạng.

Phẫu thuật từ xa là việc bác sĩ phẫu thuật ở một nơi có thể điều khiển một robot phẫu thuật ở một nơi khác (có thể cách xa hàng nghìn km) để thực hiện ca mổ. Công nghệ này có tiềm năng mang lại dịch vụ y tế chuyên sâu cho các vùng sâu vùng xa.

Tương lai của robot y tế hướng tới các hệ thống nhỏ hơn, thông minh hơn và tự chủ hơn. Chúng ta có thể thấy các robot siêu nhỏ (nanobots) di chuyển trong mạch máu để đưa thuốc đến khối u, hoặc các robot phẫu thuật được tích hợp AI có khả năng tự thực hiện một số bước đơn giản dưới sự giám sát của bác sĩ.